Rozmowa z burmistrzem Edwardem Maniurą z okazji 750-lecia Lublińca

750 lat, które stuknęły w tym roku Lublińcowi to kawał historii. Jak te niemal osiem wieków wpłynęło na współczesny Lubliniec?

Jest to 8 wieków rozwoju przy jednoczesnym czerpaniu z bogatej tradycji regionu. Z Lublińca wywodzi się lub związało z miastem swoje życie wiele znanych osób, które przyczyniały się do rozwoju Naszej Małej Ojczyzny w różnych obszarach. Naszym zadaniem w tej sztafecie pokoleń jest dokładanie kolejnych cegiełek, które będą kontynuować ich dzieło. Jestem przekonany, że dobrze wywiązujemy się z tego zadania. W minionych latach Lubliniec jest bardzo dobrze postrzegany i regularnie plasuje się wysoko w ogólnopolskich rankingach rozwojowych.

Z czego Lubliniec może być dumny w swojej historii?

Lubliniec może być zadowolony przede wszystkim ze swoich mieszkańców. Pomimo wielu zawirowań historycznych/politycznych/społecznych umieli oni rozwijać miasto oraz mimo tego, że nie byli społecznością jednolitą, umieli współegzystować w tolerancji, wzajemnym czerpaniu z bogactwa swoich kultur i działać na rzecz rozbudowy miasta.

Za założyciela miasta uznaje się Władysława Opolskiego, a w mieście jest rondo imienia Władysława Opolczyka. Czy jest szansa na naprawienie popełnionego niegdyś błędu i upamiętnienie w podobny sposób właściwego Władysława?

Zawiązała się społeczna inicjatywa, którą jako Burmistrz w pełni poparłem. Zakłada ona odsłonięcie w bieżącym roku pomnika księcia Władysława Opolskiego na bulwarze Europejskim.

To dobra wiadomość. Zapytam teraz tak - Toruń ma pierniki, Szczecin paprykarz, Kraków smoka, a co ma Lubliniec? Czy na zewnątrz kojarzy się tylko ze szpitalem psychiatrycznym i jednostką wojskową komandosów?

Myślę, że już nie tylko szpital i jednostka wojskowa (która nota bene jest bardzo pozytywną wizytówką Lublińca, co należy podkreślić - rozpoznawaną i cenioną w skali światowej) kojarzą się z Lublińcem. Lubliniec jest postrzegany jako dynamiczne miasto, mamy duże zakłady przemysłowe, muzeum Edyty Stein, supernowoczesną Lubitekę, piękne tereny zielone… A jeśli chodzi o produkty, takim symbolem jest lubliniecki chleb, którego po prostu trzeba spróbować.

Program obchodów jubileuszowych już znamy. Czy coś nas jeszcze zaskoczy?

Program jubileuszu jest znany i myślę, że jest tak bogaty i zróżnicowany, że każdy znajdzie interesującą propozycję. Mam nadzieję, że uda się nam zrealizować obchody zgodnie z planem, w sposób godny i adekwatny do wagi Jubileuszu Miasta.

Czy pomysł z początku roku na obelisk z napisem „Samorządność” to właśnie taka adekwatna do jubileuszu inicjatywa? Potrzebne nam kolejne pomniki?

Chcę z całą mocą podkreślić, iż od początku była to, tak jak w przypadku pomnika księcia Władysława Opolskiego, inicjatywa społeczna i nie zakładałem realizacji tego przedsięwzięcia ze środków budżetu miasta. Nie ukrywam, że pomysł mi się spodobał, ponieważ uważam za bardzo istotne podkreślanie wagi samorządności z uwagi na nasilające się procesy centralizacyjne.

Jubileusz miasta, o którym dziś rozmawiamy, przypadł na dość ciekawe czasy - wygasa pandemia, ale z drugiej strony trwa wojna na Ukrainie. Jak te dwa wydarzenia wpłynęły na miasto i mieszkańców?

Mamy wielkie szczęście, że jubileusz nie przypadł w okresie obostrzeń pandemicznych, by daleko nie szukać, przykład Woźnik, które 2 lata temu miały hucznie świętować 750-lecie, pokazał, jak łatwo wielkie przedsięwzięcie może zostać znacznie zredukowane. Jednak nas dotknął problem radykalnego wzrostu cen. Mimo tego podjąłem decyzję o realizacji bogatego programu obchodów. Trzeba też zauważyć, że de facto w ostatnich 2 latach dostęp do oferty instytucji kultury był ograniczony. Dlatego tym bardziej uważam, że tak duży, z prawdziwego zdarzenia jubileusz wychodzi naprzeciw potrzebom mieszkańców, którzy tęsknią za kontaktem z kulturą i dobrą rozrywką. Chcę jednocześnie podkreślić, że jesteśmy w pełni otwarci na inicjatywy zakładów pracy czy instytucji, które chciałyby włączyć się w przygotowania obchodów roku jubileuszowego i wesprzeć nas w organizacji różnego rodzaju zamierzeń.

Lublinieckie Stare Miasto przez wieki było niemym świadkiem zachodzących przemian. Na przełomie XX i XXI wieku straciło jednak status społecznego centrum miasta. Kamienice niszczeją, mieszkańcy rzadziej tu zaglądają, o czym świadczą m.in. problemy przedsiębiorców. Czy miasto ma na ten problem jakieś remedium? Myśleliście może o udziale w programach wspierających prywatnych właścicieli w remontach zabytkowych budynków?

10 lat temu wyszedłem z propozycją do Rady Miejskiej, by sprzedać lokale użytkowe ich najemcom i przygotować program rewitalizacji centrum Lublińca. Niestety ówczesna Rada Miejska nie podzielała mojej wizji. Chciałbym powrócić do pomysłu rewitalizacji lublinieckiego centrum przy współudziale środków z KPO i ZiT-ów. Bardzo liczymy na odblokowanie środków unijnych, dzięki którym m.in. będziemy mogli wystąpić z konkretnymi propozycjami do właścicieli kamienic. Jestem przekonany, że dzięki temu to ścisłe centrum miasta, które jest objęte nadzorem konserwatorskim, zyskałoby na atrakcyjności i mogło w pełni skorzystać ze swojego ogromnego potencjału.
Inną kwestą jest, że mówimy o ogólnym trendzie w wielu miastach Polski - „życie” przenosi się do galerii handlowych, które łączą ofertą zakupową z bogatą sferą usługową. Chcę podkreślić, że w minionych latach podejmujemy szereg działań, by miejskie centrum ożyło, m.in. systematycznie organizowane są różnego rodzaju wydarzenia artystyczne, wystawy plenerowe, duży nacisk położony jest na estetykę tego kluczowego punktu miasta. Nawet powstanie fontanny było ważnym punktem dla podniesienia atrakcyjności rynku i zachęcenia mieszkańców do spędzenia wolnego czasu w jego obrębie.

Wielokrotnie w naszych sondach wśród mieszkańców na temat tego, czego w Lublińcu brakuje, padają odpowiedzi, że nie ma basenu z prawdziwego zdarzenia i mieszkań. O środki na basen miasto zawnioskowało do programu Polski Ład. Mieszkania budujecie w ramach MTBS i weszliście do SIM-ów. Czy to jedyne opcje?

Jeśli chodzi o mieszkania, to sytuacja Lublińca jest dobra, na listach oczekujących mamy jedynie kilkanaście rodzin, podczas gdy miasta o porównywalnej wielkości mają ich nierzadko kilkaset. W ostatnich latach nastąpił boom mieszkaniowy. Jako miasto, wspólnie z MTBS-em, w tym roku oddamy do użytku 62 mieszkania, wcześniej oddaliśmy 40 (w 100 % sfinansowane przez miasto), w ramach SIM-ów chcemy wybudować kolejne 60, więc w tym zakresie robimy bardzo dużo. Jeśli chodzi o basen, to coraz częściej piszą do mnie osoby, które uznały, że to jednak dobrze, że basen póki co nie powstał, ponieważ w dobie pandemii obiekty takie stały się ogromnym obciążeniem dla samorządów, które nimi zarządzają. Jedno z miast wystawiło nawet obiekt na sprzedaż, a otwarty w ubiegłym roku częstochowski aqua-park ma zdecydowanie mniej klientów niż zakładał inwestor, co wiąże się wprost ze wzrostem dopłat do jego utrzymania. Budowa obiektu z prawdziwego zdarzenia jest moim zdaniem i w chwili obecnej, rozsądna jedynie przy bardzo dużym dofinansowaniu zewnętrznym, ponieważ budowa „na kredyt” wiązałaby się z dużym problemem dla miejskiego budżetu i koniecznością ograniczenia wydatków we wszystkich zakresach i podniesienia podatków lokalnych.

Czego życzyłby Pan Lublińcowi i jego mieszkańcom na kolejnych 750 lat?

Życzę mieszkańcom Lublińca dalszego dynamicznego rozwoju miasta, dobrej współpracy na różnych szczeblach, by Nasze Miasto było dobrym miejscem zarówno dla mieszkańców, jak i osób przyjezdnych, by Lubliniec był dla innych miast wzorem, jak wiele może osiągnąć lokalna wspólnota.