Gmina Woźniki. Dzień Gwary Śląskiej w szkole w Psarach

W celu propagowania "ślonskiej godki", w Szkole Podstawowej w Psarach został zorganizowany konkurs wiedzy, której inicjatorem był Kacper Płaszczymąka, uczeń klasy ósmej. Wraz z Zuzią Wojsyk, Adamem Barwickim i Bartkiem Pilarskim sprawdzili znajomość śląskiej godki.

Wyniki były następujące:
Kategoria „Bajtel Roku”

• miejsce - klasa VIII
• miejsce - klasa Vb
• miejsce - klasa VIIa

Kategoria „Rechtor Roku”

• miejsce - p. Lucyna Brdąkała
• miejsce - p. Jolanta Musik
• miejsce - p. Damian Gorol

Kategoria „Hanys Roku”

• Roksana Kot

Z kolei Irena Matyl zorganizowała prezentację śląskiej garderoby i innych pamiątek związanych z regionem.

Gwara śląska jest jedną z najbardziej charakterystycznych gwar w Polsce, a wielu uważa ją za odrębny język. Usłyszeć śląski można głównie na terenie województwa śląskiego, w części województw opolskiego, a także małopolskiego. Dialekt śląski ma swoje korzenie w średniowieczu i jest wynikiem mieszania się języka polskiego z językiem czeskim i niemieckim. W związku z tym, zawiera on elementy tych języków, co czyni go nie tylko charakterystycznym, ale także ciekawym - nie tylko dla słuchaczy.

Z punktu widzenia językoznawców, śląska gwara charakteryzuje się przede wszystkim bogatą fonetyką. Występuje w niej wiele spółgłosek miękkich, które w języku polskim są rzadsze. Dużo wyrazów w gwarze śląskiej ma także odmienne końcówki, co sprawia, że zwykłe słowa brzmią zupełnie inaczej. Gwara śląska jest także bardzo bogata w wyrażenia i zwroty.

Co ciekawe, w spisie powszechnym Głównego Urzędu Statystycznego z 2021 roku aż 457,9 tys. osób zadeklarowało, że używa języka śląskiego. 53,3 tys. osób zadeklarowało, że to ich jedyny język, jakiego używają na co dzień.

Blisko 600 tys. osób deklaruje, że jest narodowości śląskiej. Wstępne wyniki spisu ludności z 2021 r. wskazują, że ludność o polskich identyfikacjach narodowościowych obejmowała w sumie 37149,5 tys. osób, co stanowi 97,7% ogółu mieszkańców Polski, natomiast o innych niż polska identyfikacjach– 1339,6 tys. osób, czyli 3,5%.

Wstępne dane wskazują na utrzymujące się poczucie odrębności etnicznej społeczności regionalnych w Polsce. Do najliczniejszych identyfikacji narodowo-etnicznych, poza inną niż polską identyfikacją, należy zaliczyć deklaracje śląskie i kaszubskie. W sumie odnotowano – jako odpowiedź na pierwsze lub drugie pytanie etniczne – 585,7 tys. deklaracji śląskich, co w stosunku do identyfikacji innych niż polska stanowi 43,7%, przy czym 231,8 tys. osób wskazało identyfikację śląską jako pierwszą, a 353,9 tys. osób jako drugą. Kolejną najliczniej reprezentowaną grupą były osoby deklarujące przynależność kaszubską - 176,9 tys. osób (co stanowi 13,2% wśród ogółu osób deklarujących identyfikację inną niż polską). Grupa ta częściej deklarowała identyfikację kaszubską jako drugą (162,2 tys.).

Narodowy Spis Powszechny Ludności i Mieszkań został przeprowadzony na terenie Polski w dniach od 1 kwietnia do 30 września 2021 r., według stanu na dzień 31 marca 2021 r.