Zakazana reklama

Niedozwolone w reklamie żywności będą wszelkie bezpodstawne informacje o jej wartości zdrowotnej, a także slogany związane z odchudzaniem.

Czy reklamy produktów żywnościowych - zwłaszcza tych, które obiecują nam mniej kalorii i spadek naszej wagi, gdy będziemy je regularnie spożywać - są wiarygodne? - pytają nasze Czytelniczki.

- Reklama, jak ogólnie wiadomo, jest głównie po to, by zainteresować produktem potencjalnego klienta - mówi Elżbieta Połczyńska. - Żaden producent nie powie źle o swoim produkcie, a wręcz przeciwnie przedstawi go w samych superlatywach. Krytyczni musimy być my - konsumenci!

Komisja Europejska przyjęła projekt ,,Regulacji dotyczącej informacji o wartości zdrowotnej i odżywczej produktów żywnościowych’’, która ma umożliwić lepsze informowanie konsumentów o produktach oraz zapobiegnie powszechnie stosowanej reklamie wprowadzającej w błąd.

Co wolno?

Projekt ten m.in. ustosunkowuje się do stwierdzeń reklamowych dotyczących wartości odżywczej (np. produkt bogaty w witaminę C) oraz zdrowotnej produktów (np. deklarowany związek pomiędzy spożyciem określonego produktu a poprawą stanu zdrowia). Ustala też zasady, zgodnie z którymi można umieszczać takie informacje na produkcie oraz dopuszcza stosowanie sloganów odwołujących się do korzyści zdrowotnych - np. zmniejszenie ryzyka choroby - jak na razie niedozwolonych przez prawo europejskie. Stwierdzenia takie będą jednak dozwolone jedynie pod warunkiem, że zostanie to poparte konkretnymi badaniami naukowymi.

Nie jest zła, ale i nie jest dobra

Proponowane jest też np. ograniczenie przekazywanych informacji o korzyściach odżywczych i zdrowotnych niektórych produktów (np. tych o dużej zawartości cukru lub tłuszczu). Te produkty można spożywać w umiarkowanych ilościach, ale jeśli będą one nieodpowiednio reklamowane, wielu konsumentów może zwiększyć ich dzienny limit. Projekt nie określa tych produktów jako złą żywność, natomiast zapobiega ich sprzedaży jako dobrej żywności.

Niejasne niedozwolone

Niedozwolone będą natomiast wszelkie niedokładne, niezrozumiałe oraz bezpodstawne informacje o produktach, ich wartości odżywczej lub zdrowotnej użyte w ich oznakowaniu, sprzedaży lub reklamie - np. uodparnia na stres, pomaga zachować młodość, poprawia pamięć, zmniejsza objawy stresu itp. Slogany związane z odchudzaniem lub kontrolą wagi ciała (np. obniża ilość przyswajanych kalorii) będą również zakazane.
Zamieszczanie informacji lub wspominanie o akceptacji produktu przez lekarzy lub specjalistów będzie zabronione, ponieważ takie stwierdzenia mogą sugerować, że niejedzenie określonego produktu może wywołać problemy ze zdrowiem.
Przy tak ważnej kwestii, jaką jest zdrowie, należy zaś być ostrożnym i unikać tworzenia sloganów, które nie dostarczają nam odpowiednich informacji - doszli do wniosku członkowie europejskich organizacji konsumenckich. Uważają oni, że konsumenci powinni znaleźć na produktach stwierdzenia, które wyjaśniają konkretne właściwości zdrowotne produktu lub jego składnika. Jeśli więc jogurt naprawdę oczyszcza organizm, musimy dowiedzieć się dlaczego oraz w jaki sposób.

Elżbieta Połczyńska
prezes Federacji Konsumentów
w Poznaniu

Na razie w reklamie żywności zabronione jest odwoływanie się do jej właściwości zmniejszania ryzyka jakiejś choroby, ale gdy będzie to już dozwolone - z odpowiednią podpórką w formie diagnozy naukowej - także powinniśmy pamiętać, że nawet leki na jeden organizm mogą znakomicie działać, a na inny nie. Obecnie w Polsce obowiązują przepisy oparte na szczegółowych dyrektywach unijnych - w miarę ich ukazywania się. Także te dotyczące kwestii reklamy żywności.