Nasza Loteria NaM - pasek na kartach artykułów

Średnia krajowa w Polsce. Ile wynosi? Dowiedz się, czy zarabiasz więcej

Anna Bartosiewicz
Średnia krajowa w Polsce. Ile wynosi? Dowiedz się, czy zarabiasz więcej
Średnia krajowa w Polsce. Ile wynosi? Dowiedz się, czy zarabiasz więcej naszemiasto.pl
Średnia krajowa, czyli przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto, rośnie z roku na rok. Jest to zjawisko naturalne, któremu towarzyszy wzrost inflacji. Średnia krajowa nie oddaje jednak wysokości naszych rzeczywistych zarobków. Zobacz, co tak naprawdę kryje się pod pojęciem średniej krajowej i jak sprawdzić, ile zarabiają Polacy.

Czym jest średnia krajowa?

Statystyka publiczna nie rozróżnia takiego pojęcia jak średnia krajowa, za to występuje ono w mowie potocznej. Chociaż GUS nie podaje definicji średniej krajowej, to mówią o niej urzędnicy i dziennikarze. W poniższym artykule wyjaśniamy, co oznacza średnia krajowa i gdzie znaleźć informacje na jej temat.

Średnia krajowa to określenie, którego używa się, mówiąc o przeciętnym wynagrodzeniu brutto. Wysokość naszych zarobków mierzy się w stałych odstępach czasu, np. w ujęciu miesięcznym, kwartalnym, półrocznym lub rocznym. Jednak samo pojęcie średniej krajowej bywa mylące, ponieważ może ono dotyczyć dwóch różnych rodzajów danych.

Potocznie średnią krajową przyjęło się nazywać przeciętne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw lub przeciętne wynagrodzenie w gospodarce narodowej. Dane na temat obu wskaźników regularnie publikuje Główny Urząd Statystyczny. Zawsze podaje on wartości brutto. Bardziej szczegółowe dane gromadzą i opracowują urzędy statystyczne z poszczególnych województw.

- Główny Urząd Statystyczny publikuje przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto dla poszczególnych okresów miesięcznych oraz narastających. W gospodarce narodowej przeciętne wynagrodzenie brutto obejmuje wszystkie podmioty gospodarki narodowej i dotyczy osób zatrudnionych z tytułu umowy o pracę – mówi Teresa Żelazny, główna specjalistka w Departamencie Rynku Pracy Głównego Urzędu Statystycznego.

Dane GUS dotyczące przeciętnego wynagrodzenia ogółem uwzględniają:

  • wynagrodzenia osobowe brutto
  • honoraria za pracę niektórych pracowników wynikające z umowy o pracę
  • wypłaty z tytułu udziału w zysku lub w nadwyżce bilansowej w spółdzielniach
  • dodatkowe wynagrodzenia roczne dla pracowników budżetówki

Średnia krajowa w gospodarce narodowej

Udostępniając dane na temat średniej krajowej, GUS uwzględnia gospodarkę narodową lub sektor przedsiębiorstw. Dane dotyczące gospodarki narodowej są obszerniejsze niż te na temat sektora przedsiębiorstw, ponieważ dotyczą wszystkim osób pracujących, a więc samozatrudnionych lub posiadających umowy o pracę. Dlatego są one bardziej miarodajne niż wskaźniki ograniczone do sektora przedsiębiorstw.

Średnia krajowa w gospodarce narodowej obejmuje:

  • osoby pracujące, wobec których ma zastosowanie Kodeks pracy
  • przedsiębiorców, w tym osoby samozatrudnione, prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą
  • podmioty gospodarcze, w tym organizacje pozarządowe, prowadzące działalność gospodarczą

Średnia krajowa w gospodarce narodowej nie obejmuje osób:

  • z umowami zlecenie
  • z umowami o dzieło
  • wykonujących pracę nakładczą (zarobkową pracę fizyczną na zlecenie)
  • zatrudnionych za granicą

Średnia krajowa w sektorze przedsiębiorstw

Bardziej zawężone dane dotyczące średniej krajowej obejmują sektor przedsiębiorstw, a więc pewien wycinek osób pracujących w wybranych sektorach gospodarki. Do sektora przedsiębiorstw zalicza się firmy zatrudniające powyżej 9 pracowników. Pracownicy z tego sektora zarabiają najwięcej, ale stanowią tylko nieco ponad jedną trzecią osób pracujących w Polsce. Pozostała część pracujących to osoby samozatrudnione, osoby zatrudnione w firmach do 9 osób oraz posiadające umowy śmieciowe – o dzieło lub zlecenie.

Działy gospodarki, które należą do sektora przedsiębiorstw:

  • leśnictwo i pozyskiwanie drewna
  • rybołówstwo w wodach morskich
  • górnictwo i wydobywanie
  • przetwórstwo przemysłowe
  • wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną, gorącą wodę i powietrze do układów klimatyzacyjnych
  • dostawy wody
  • gospodarowanie ściekami i odpadami oraz działalność związaną z rekultywacją
  • budownictwo
  • handel hurtowy i detaliczny
  • naprawy pojazdów samochodowych, włączając motocykle
  • transport i gospodarka magazynowa
  • działalność związana z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi
  • informacja i komunikacja
  • działalność związana z obsługą rynku nieruchomości
  • działalność prawnicza, rachunkowo-księgowa i doradztwa podatkowego
  • działalności firm centralnych (head offices)
  • doradztwo związane z zarządzaniem
  • działalność w zakresie architektury i inżynierii
  • badania i analiza techniczna
  • reklama, badanie rynku i opinii publicznej
  • pozostała działalność profesjonalna, naukowa i techniczna
  • działalność w zakresie usług administrowania i działalności wspierającej
  • działalność związana z kulturą, rozrywką i rekreacją
  • naprawa i konserwacja komputerów i artykułów użytku osobistego i domowego
  • pozostała indywidualna działalność usługowa

Średnia krajowa w sektorze przedsiębiorstw nie obejmuje osób:

  • z umowami zlecenie
  • z umowami o dzieło
  • wykonujących pracę nakładczą (zarobkową pracę fizyczną na zlecenie)
  • pracujących za granicą
  • zatrudnionych w mikrofirmach (firmach, w których liczba pracujących nie przekracza 9 osób)

GUS publikuje dane na temat średniej krajowej w sektorze przedsiębiorstw w ujęciu miesięcznym, kwartalnym, półrocznym i rocznym, podczas gdy dane dotyczące przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej ukazują się raz na rok. W ciągu roku można zaobserwować pewne trendy dla średniej krajowej. W ujęcia miesięcznym średnia krajowa z reguły osiąga najwyższy poziom w grudniu - to czas wypłacania premii oraz różnego rodzaju dodatków do pensji.

Jak GUS oblicza wysokość średniej krajowej?

Mówiąc w uproszczeniu, przeciętne wynagrodzenie to iloraz sumy wynagrodzeń oraz liczby zatrudnionych. Aby obliczyć wartość przeciętnego wynagrodzenia, należy zsumować: wynagrodzenia osobowe brutto i honoraria, wypłaty z tytułu udziału w zysku do podziału lub z nadwyżki bilansowej w spółdzielniach oraz dodatkowe wynagrodzenia roczne dla pracowników jednostek sfery budżetowej w danej firmie. Uzyskaną kwotę dzieli się przez liczbę pracowników.

Gdzie sprawdzić, ile wynosi średnia krajowa?

Wysokość średniej krajowej sprawdzisz w Biuletynie statystycznym lub w aktualnościach GUS. Biuletyn można znaleźć na kilka sposób. Aby do niego dotrzeć, wejdź na stronę Głównego Urzędu Statystycznego. Znajduje się ona pod adresem stat.gov.pl. Następnie możesz kliknąć w okrągłą ikonę z napisem “Publikacje”. Zostaniesz przekierowany do skorowidza. Wybierz literę “B”, po czym znajdź interesującą Cię pozycję. Linki do biuletynów pojawiają się również w aktualnościach.

Które wskaźniki odzwierciedlają średnią krajową?

Wielu ekspertów jest zdania, że bardziej miarodajna niż średnia krajowa jest mediana, która pozwala podzielić grupę badawczą na dwie połowy. Mediana to inaczej wartość, poniżej i powyżej której znajduje się dokładnie 50%. Tym wskaźnikiem w swoich statystykach posługuje się m.in. firma Sedlak&Sedlak, autor licznych raportów płacowych. Niestety, GUS publikuje statystyki dotyczące mediany wynagrodzeń z dużym opóźnieniem.

Oprócz mediany wyróżnia się dominantę, czyli kwotę, która najczęściej występuje. Innymi miarami, które znajdują zastosowanie w przypadku średniej krajowej, są kwartyle czy decyle.

Ile wynosi średnia krajowa?

Według GUS w 2017 r. przeciętne miesięczne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw uplasowało się na poziomie 4530 zł brutto. Tyle wynosiły średnie zarobki w spółkach zatrudniających powyżej 9 pracowników. Dla porównania, przeciętne miesięczne wynagrodzenie w gospodarce narodowej w 2017 r. sięgnęło 4271,51 zł brutto. Jednak wynagrodzenia w mikroprzedsiębiorstwach znajdowały się na dużo niższym poziomie. W firmach zatrudniających do 9 pracowników sięgnęły 2801 zł brutto. Zestawienie tych kwot pokazuje, jak znaczące dysproporcje występują pod względem płac w dużych i małych firmach.

Na zawyżone wyniki dotyczące średniej krajowej wpływają zarobki prezesów i wiceprezesów, członków rad nadzorczych oraz innych osób piastujących wysokie stanowiska w najlepiej prosperujących spółkach. Wielu specjalistów oraz pracowników niższego szczebla może tylko pomarzyć o średniej krajowej.


od 12 lat
Wideo

echodnia Ksiądz Łukasz Zygmunt o Triduum Paschalnym

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na warszawa.naszemiasto.pl Nasze Miasto