SOSW w Lublińcu na swojego patrona wybrało Konrada Mańkę. Decyzję podjęła cała szkolna społeczność - pracownicy, uczniowie oraz ich rodzice. Dziś po uroczystej mszy w kościele p.w. Podwyższenia Krzyża św. odbyła się akademia, po której poświęcono tablicę pamiątkową z wizerunkiem patrona szkoły.
Konrad Mańka sprawował swoją pieczę nad ośrodkiem od 1961 r. do 2000 r. Wtedy to nastąpiło połączenie Ośrodka Szkolno-Wychowawczego nr 1 i nr 2, które wcześniej tu funkcjonowały i w efekcie powstał Zespół Ośrodków Specjalnych, który nie przyjął żadnej wspólnej nazwy. Patronem jednego ośrodka był Konrad Mańka, a drugiego Janusz Korczak. Od dziś patron jest tylko jeden.
Geneza i rozwój lublinieckiego ośrodka do roku 1939
Historia Specjalnego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego w Lublińcu sięga roku 1928. Wtedy to z inicjatywy Śląskiego Urzędu Wojewódzkiego w Katowicach rozpoczęto prace koncepcyjne związane z jego budową. Brała w nich udział m.in. Maria Grzegorzewska, ówczesny dyrektor Państwowego Instytutu Pedagogiki Specjalnej w Warszawie, wybitny pedagog i psycholog zajmujący się pedagogiką specjalną.
Rozpoczęte w 1929 roku prace budowlane na terenie o powierzchni 10 hektarów zakończono wiosną 1935 roku.
W dniu 1 kwietnia 1935 r. Śląski Zakład dla Głuchoniemych w Lublińcu, bo taką nazwę nosił wówczas ośrodek, został oddany do użytku. Pierwszymi uczniami tej nowoczesnej placówki zostało 102 wychowanków niesłyszących pobierających do tej pory naukę w Śląskim Zakładzie dla Głuchoniemych w Rybniku. Naukę w lublinieckim w lublinieckim zakładzie rozpoczęli oni w dniu 23 kwietnia 1935 roku.
Pierwszym dyrektorem Śląskiego Zakładu dla Głuchoniemych w Lublińcu został dr Kazimierz Głogowski. W latach 1935-1939 w klasach I-VII Szkoły Podstawowej, w kilkunastu oddziałach szkolnych, kształciło się od 102 do 130 wychowanków. Nauczało ich i wychowywało 12 nauczycieli i 6 wychowawców.
W okresie międzywojennym wychowankowie zakładu oprócz zdobywania wiedzy ogólnej przechodzili przysposobienie w różnych zawodach rzemieślniczych. Chłopcy uczyli się obróbki drewna, ślusarstwa, szewstwa, introligatorstwa, zecerstwa i krawiectwa, a dziewczęta gotowania, prania, szycia i prasowania.
Dbano też o rozwój fizyczny wychowanków. Jedną z nowocześniejszych budowli w tym czasie w zakładzie była sala gimnastyczna oraz stadion sportowy.
Lata 1939-1945
W dniu 1 września 1939 r., gdy rano niemieckie oddziały Wehrmachtu wkraczały do Lublińca, polskie dzieci niesłyszące wraz z nauczycielami i wychowawcami, zmuszone zostały do ucieczki ze swojego miejsca nauki i wypoczynku, by podzielić tragiczny los całego narodu. W 1940 r. uruchomiono w zakładzie narodowo-polityczny instytut edukacyjny dla młodzieży hitlerowskiej.
Ośrodek w latach 1945-2000
Po wyzwoleniu Lublińca w dniu 19 stycznia 1945 r. spod hitlerowskiej okupacji do nietkniętego pożogą wojenną zakładu wrócili, zarówno jego pierwszy dyrektor, jak też inni pracownicy, którzy przeżyli wojnę.
Tragiczny wojenny los spotkał m.in. nauczyciela Jana Kowalskiego, który zginął w wojnie obronnej 1939 roku, Andrzeja Biłkę, którego zamordowano w hitlerowskim obozie koncentracyjnym Auschwitz-Birkenau, nauczyciela Jana Handego, którego zamordowano w 1940 roku w Katyniu, Konrada Mańkę ściętego na gilotynie, w więzieniu w Katowicach, przez hitlerowskich oprawców w 1942 roku za kierowanie antyhitlerowską organizacją dywersyjną.
Do zakładu wrócili również dotychczasowi wychowankowie, którzy ocaleli podczas wojny. Wszyscy oni włożyli ogrom pracy i energii w przywrócenie funkcjonowania Zakładu i ochronę pozostałego w nim dobytku przed szabrownikami.
W dniu 10 kwietnia 1946 r. zakład, który przed wojną był instytucją samorządową podlegającą Śląskiej Radzie Wojewódzkiej, został upaństwowiony. Wraz z upaństwowieniem zmieniła się dotychczasowa nazwa na Państwowy Zakład Wychowawczy dla Dzieci Głuchych nr 1 w Lublińcu.
W styczniu 1961 r. patronem zakładu został Konrad Mańka (1915-1942) - syn powstańca śląskiego, były pracownik zakładu zatrudniony w charakterze stolarza, patriota.
Ośrodek w latach 2000-2015
Z nowym rokiem szkolnym 2000/2001 dwie lublinieckie placówki, o bogatych tradycjach edukacji dzieci i młodzieży niepełnosprawnych słuchowo, które funkcjonowały dotąd samodzielnie: Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy nr 1 dla Niesłyszących i Słabosłyszących im. Konrada Mańki i Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy dla Dzieci Niesłyszących nr 2 im. Janusza Korczaka rozpoczęły działalność w ramach wspólnej struktury organizacyjnej, tworząc Zespół Ośrodków Specjalnych.
Ta nowa, samorządowa placówka szkolno-wychowawcza, została zlokalizowana w obiektach Specjalnego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego nr 1 dla Niesłyszących i Słabosłyszących im. Konrada Mańki.
Z dniem 1 września 2012 r. Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy dla Niesłyszących i Słabosłyszących w Lublińcu został przekształcony w Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy.
Wraz z przekształceniem Ośrodka rozszerzono zakres edukacji szkół funkcjonujących w jego ramach o kształcenie uczniów upośledzonych umysłowo pobierających dotąd naukę w zlikwidowanym Zespole Szkół Specjalnych nr 2 im. Marii Grzegorzewskiej w Lublińcu.
W roku szkolnym 2014/2015 w szkołach ośrodka, na różnych poziomach edukacji, kształci się 248 uczniów specjalnej troski edukacyjnej, posiadających orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego.
Organem prowadzącym ośrodek jest Powiat Lubliniecki, a organem nadzorującym Śląski Kurator Oświaty w Katowicach.
Szkoły ośrodka wyposażone są w nowoczesne pomoce dydaktyczne oraz środki audiowizualne. Funkcjonująca w Ośrodku Sala Doświadczania Świata wyposażona jest w różnorodny sprzęt stymulujący zaburzone zmysły uczniów.
Uczniowie mają zapewnioną opiekę psychologiczno-pedagogiczną, pomoc logopedyczną i opiekę medyczną. Uczęszczają na indywidualne zajęcia rewalidacyjne, gimnastykę korekcyjną, muzykoterapię z elementami choreoterapii, dogoterapię, zajęcia malarstwa emocjonalnego.
Absolwenci gimnazjum w roku szkolnym 2014/2015, kontynuują naukę:
- w trzyletniej Zasadniczej Szkole Zawodowej nr 1, w której zdobywają zawód kucharza,
- w czteroletnim Technikum Specjalnym nr 4 kształcącym w zawodach: technik żywienia i
usług gastronomicznych oraz technik informatyk,
- w Szkole Specjalnej Przysposabiającej do Pracy.
Wszystkie trzy wchodzą w skład SOSW.
Ponadto w Zasadniczej Szkole Zawodowej nr 1 funkcjonują oddziały wielozawodowe, których uczniowie zdobywają różne, wybrane przez siebie zawody.
W ośrodku funkcjonuje również Policealna Szkoła Zawodowa Specjalna kształcąca w zawodzie technik informatyk oraz II Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych. Najlepsi absolwenci Technikum z dysfunkcją słuchu kontynuują coraz częściej naukę w szkołach wyższych.
Po skończonych zajęciach w szkołach część uczniów udaje się do miejsca zamieszkania w Ośrodku. Pozostali dojeżdżają codziennie do rodzinnego domu. Obecnie na terenie ośrodka mieszka 71 wychowanków.
Wychowankowie ośrodka wielokrotnie zdobywali laury:
- w ogólnopolskich konkursach i olimpiadach przedmiotowych,
- w zawodach sportowych, rajdach turystycznych,
- w konkursach plastycznych i tanecznych.
Uczniowie mieli również możliwość uczestniczenia w licznych wyjazdach zagranicznych do Danii, w ramach „zielonej szkoły”, organizowanych przez grupę Ludzi Wrażliwego Serca z miejscowości Grinsted oraz w wyjazdach do innych krajów, między innymi w ramach realizowanego w Ośrodku programu Socrates - Comenius.
SOSW w Lublińcu to nie tylko budynki wyposażone w nowoczesny sprzęt i pomoce dydaktyczne, określone rozwiązania architektoniczne harmonizujące z przyrodą miejskiego parku.
Ośrodek to przede wszystkim specjalistyczna kadra pedagogiczna – nauczyciele, wychowawcy, kadra kierownicza, pracownicy administracji i obsługi – ludzie, którzy w poczuciu powinności i odpowiedzialności za losy uczniów specjalnej troski edukacyjnej, niejednokrotnie poświęcając całe swoje zawodowe życie, zapewniali i zapewniają wszystkim wychowankom poczucie bezpieczeństwa, możliwości wszechstronnego rozwoju i przygotowanie do samodzielności w życiu dorosłym. W Ośrodku zatrudnionych jest obecnie 173 pracowników, w tym 127 nauczycieli i wychowawców.
Historię ośrodka opracowali Kazimierz Ziółek, Henryk Machoń
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
