Pomoc państwa przeznaczona na mieszkania zmniejszyła się dziesięciokrotnie!

Nieregularne płacenie czynszu i rosnące zadłużenia to problem większości spółdzielni mieszkaniowych. Wiele z nich mówi otwarcie, że realizacja planowanych zadań i płynność finansowa jest ograniczona właśnie z tego powodu.

Ciężary lokatora

Podejrzenie, że długi lokatorów rosną, potwierdza Teresa Żabińska, zastępczyni dyrektora do spraw ekonomicznych Katowickiej Spółdzielni Mieszkaniowej. - Tendencja jest wyraźna w okresie przedświątecznym, podczas wakacji i przed nowym rokiem szkolnym - wyjaśnia. - Ludzie muszą wybierać: kolonie dla dziecka, wyprawka do szkoły, świąteczny stół lub czynsz.

O tym, że rośnie liczba osób zalegających z czynszami, mówi także Wiesław Polański, prezes Spółdzielni Mieszkaniowej Górnik w Katowicach. - Przyczyną jest zubożenie społeczeństwa, a na dodatek w ostatnich 10 latach pomoc państwa skierowana na mieszkalnictwo zmniejszyła się 10-krotnie. Kiedyś przeznaczano na ten cel 6 procent ze środków finansowych, teraz jest to 0,6 procenta. Nie obowiązuje już urzędowa cena za energię, nie ma dotacji na termomodernizację. Obecnie cały ciężar wydatków spada na lokatorów. Także oni, z powodu starzenia się zasobów, muszą ponosić koszty generalnych remontów - podkreśla.

Pętla na szyi

Nie każda kieszeń potrafi to jednak znieść. Niektórzy przestają płacić i wpadają w spiralę zadłużeń. Wtedy administracje najpierw na drodze wewnątrzspółdzielczej, a potem sądowej starają się odzyskać należności. Tu postępowanie względem dłużników jest podobne. - Najpierw wysyłamy upomnienia, potem zapraszamy na rozmowę z przedstawicielami spółdzielni, proponujemy rozłożenie długu na raty - mówi Wiesław Polański. W rachubę wchodzi także zamiana większego lokalu na mniejszy, czyli odciążenie domowego budżetu i comiesięcznych opłat.

Lokatorzy, którzy nie zdecydują się na współpracę ze spółdzielnią, muszą pamiętać, że sprawa trafi do sądu, a to często kończy się nakazem eksmisji. Obowiązek zapewnienia lokalu zastępczego spoczywa na gminach. Ponieważ nie mają wiele takich mieszkań, dlatego przepisy nie zawsze są realizowane. Często więc osoba, która straciła prawo do lokalu, nadal w nim przebywa, a spółdzielnia dalej ponosi koszty jego utrzymania. W konsekwencji są one pokrywane z pieniędzy innych członków spółdzielni. Niektóre administracje starają się ten problem rozwiązać. - Osobom, które otrzymały nakaz eksmisyjny, proponujemy mniejsze mieszkanie, ale na zasadzie najmu, a nie lokatorskiego spółdzielczego prawa do lokalu - tłumaczy Jacek Knitter, zastępca prezesa do spraw ekonomiczno-finansowych Siemianowickiej Spółdzielni Mieszkaniowej.

Spółdzielnie wybierają też inne sposoby. Wobec osób, które mogą płacić, lecz nie robią tego - skuteczny bywa wpis do Krajowego Rejestru Dłużników. Lokator, który zalega z płaceniem należności dłużej niż dwa miesiące, może spodziewać się zawiadomienia o zamiarze umieszczenia jego nazwiska w KRD. Metoda działa mobilizująco, bo oznacza koniec kredytów, zakupów na raty i promocyjnych zakupów telefonów komórkowych.

Ktoś na dokładkę

Jeszcze inne stosują bardziej radykalne rozwiązania - dokwaterowują zadłużonym lokatorom inne osoby. Tak było w przypadku małżeństwa z Jastrzębia Zdroju, którym w pod koniec 2005 roku spółdzielnia wprowadziła do ich 40-metrowego mieszkania starszą, obcą kobietę eksmitowaną z bloku w innej części miasta. Władze administracji zapewniały wówczas, że gdy lokatorzy spłacą zadłużenie, sytuacja wróci do normy.

Osoby, które z uwagi na niskie dochody mają problemy z opłacaniem czynszu, mogą starać się o dodatek mieszkaniowy. Czy lokatorzy wiedzą, że mają prawo ubiegać się o takie świadczenie? - Z tą wiedzą bywa różnie - ocenia Grzegorz Gowarzewski, prezes Chorzowskiej Spółdzielni Mieszkaniowej. - Dlatego jeśli lokator nie wie, jakie należy spełniać warunki i jak wypełnić wniosek, może zwrócić się do spółdzielni o pomoc.