Na zakup mieszkania młodych dziś nie stać. W III kwartale tylko 11 proc. transakcji zawarły osoby do 30. roku życia

W najnowszym raporcie „Barometr Metrohouse i Credipass” znalazły się dane dotyczące profilu nabywców mieszkań, którzy zrealizowali w III kwartale 2022 r. swoje transakcje za pośrednictwem agentów Metrohouse. Według autorów raportu „zahamowanie pociągu z kredytami” dotknęło przede wszystkim nabywców mieszkań z najmłodszego przedziału wiekowego.

– Zaledwie 11 proc. transakcji zakupu jest realizowanych przez kupujących poniżej trzydziestego roku życia. Osoby rozpoczynające życie na swoim i myślące o zakupie mieszkania spotykają się z brakiem odpowiedniej zdolności kredytowej, brakiem środków wymaganej wysokości na wkład własny, ale też najbardziej boleśnie odczuwają wzrost stóp procentowych, które przekładają się na wysokość przyszłych rat kredytu – tłumaczy Marcin Jańczuk z Metrohouse w opublikowanym w środę raporcie.

Według ekspertów sytuacji nie poprawił także program rządowy „Mieszkanie bez wkładu własnego” wprowadzony w maju 2022 r., który w praktyce nie jest póki co dostosowany do aktualnej sytuacji rynkowej. Dlatego w transakcjach po stronie nabywców dominują osoby między 30. a 40. rokiem życia (34 proc.) i w najbliższej przyszłości nie należy liczyć, że ta sytuacja ulegnie istotnym zmianom.

– Najprawdopodobniej w stawkach WIBOR zawarte są już podwyżki stóp procentowych, które mogą się pojawić w najbliższych kilku miesiącach – ocenia Aleksandra Gawrońska, Dyrektor Działu Badań Rynku Mieszkaniowego JLL. – Obecne stawki WIBOR stanowią barierę, jakiej od dawna nie obserwowaliśmy na rynku mieszkaniowym. Oznacza to, że zarówno ci, którzy kredyt już mają, muszą liczyć się z wysoką ratą, a dla tych, którzy dopiero mieli w planach zakup mieszkania, dostępność kredytów jest znikoma.

Raport Metrohouse i Credipass potwierdził także to, na co od dawna wskazywały także inne źródła, w tym deweloperzy – na rynku mieszkaniowym aktywni są dziś przede wszystkim inwestorzy. Zakup mieszkania pod wynajem albo z myślą o odsprzedaży z zyskiem to dziś najczęstsza motywacja kupujących.

– Odsetek klientów deklarujących zakupy inwestycyjne wzrósł do 45 proc. i jest to jeden z najwyższych wyników w ostatnich latach. Na drugim miejscu wśród powodów znajduje się potrzeba usamodzielnienia się i przejścia na swoje (zakup pierwszej nieruchomości). Taki powód podaje co piąty klient – czytamy w raporcie.

Według ekspertów wysokie raty kredytów, niska zdolność kredytowa i drożyzna skutecznie ochłodziły sytuację na rynku. Jak dodano, „mieszkania na wynajem schodzą jak świeże bułeczki”. Eksperci tłumaczą, że tak duży popyt związany jest z ograniczonym popytem na kredyty hipoteczne, a także wojną w Ukrainie i migracją obywateli tego kraju do Polski.

– Sytuacja ta wywindowała ceny wynajmu mieszkań. Spodziewany napływ kolejnej fali migrantów z Ukrainy zimą jeszcze bardziej wpłynie na rynek nieruchomości – wyjaśniają autorzy raportu.

Zakup mieszkania jest dla młodych trudny również dlatego, że często dopiero wchodzą oni na rynek pracy i starają się uzyskać niezależność finansową. Jak pokazało badanie Krajowego Rejestru Długów pt. „Podejście młodych Polaków do pieniędzy”, niemal co druga młoda osoba (48 proc.) jest zdania, iż trzeba zarabiać naprawdę duże pieniądze, by rozpocząć samodzielne życie. Prawie co trzeci młody Polak (30 proc.) uważa, że rodzice powinni wspierać dorosłe dzieci w przedsięwzięciach takich jak zakup mieszkania czy samochodu.

Jednocześnie nie znajduje potwierdzenia stereotyp, jakoby młodzi nie chcieli pracować i woleli żyć na garnuszku rodziców. 93 proc. ankietowanych wskazało, że posiadanie pracy zarobkowej jest dla nich ważne, a jednym z częściej podawanych powodów (60 proc.) było odkładanie pieniędzy na swoją przyszłość. Tylko 16 proc. mężczyzn i 9 proc. kobiet wskazało, że wolałoby pozostać na utrzymaniu rodziców niż mieć pracę, która by im nie odpowiadała.

– Z naszych doświadczeń wynika, że młodzi, którzy długo żyli na garnuszku rodziców, często mają problemy z odpowiedzialnym zarządzaniem swoim budżetem i wyznają zasadę: „jakoś to będzie”. (...) Niestety po czasie nie radzą sobie ze spłatą kredytów lub pożyczek, co prowadzi do spiętrzenia zaległości – mówi Jakub Kostecki, prezes firmy windykacyjnej Kaczmarski Inkasso.

Wpadnięcie w długi w młodym wieku, wynikające zwykle z niefrasobliwości i braku doświadczenia w zarządzaniu finansami, to poważna przeszkoda w uzyskaniu niezależności. W Krajowym Rejestrze Długów odnotowanych jest 142 tys. młodych dłużników, z których każdy ma do zwrócenia średnio 4400 zł.

– W początkowym okresie zatrudnienia młodzi ludzie często nie mogą liczyć na wysokie zarobki, przez co trudniej im szybko osiągnąć wymarzony status życia. Bycie dłużnikiem w takiej sytuacji jest dodatkowym problemem, ponieważ nawet niewielki dług wpisany do KRD uniemożliwia wzięcie kredytu na zakup mieszkania lub samochodu – wskazuje Adam Łącki, prezes Zarządu Krajowego Rejestru Długów Biura Informacji Gospodarczej SA.

(PAP)

autor: Aneta Oksiuta

Oprac. PZ

aop/ pad/