Mamy w Lublińcu Skwer im. Franciszka Grotowskiego, ale ile wiemy o nim samym?

Od kilku tygodni mamy w Lublińcu Skwer im. Franciszka Grotowskiego. Nazwa zobowiązuje, by mieć choćby minimalną wiedzę na temat tej postaci. Tymczasem okazuje się, że w naszym mieście jest z tym kiepsko. Ktoś coś wie, ktoś coś słyszał, ale pewni swojej wiedzy są nieliczni.

Postanowiliśmy to zmienić, przygotowując dla Was biografię tej ważnej w historii Lublińca postaci, opracowaną na podstawie publikacji "Z kart historii", autorstwa Jana Fikusa.

Franciszek Karol Grotowski herbu Łodzia urodził się 8 października 1733 r. w Olszynie. Mając 41 lat, sprzedał za 30 tys. talarów swoje dziedziczne włości, w tym wieś Olszynę. Nabywcą został hrabia Karol Henryk Sobek, ówczesny właściciel dóbr koszęcińskich.

W 1784 r. Grotowski kupił od Dionizego Jannerta dobra lublinieckie obejmujące miasto Lubliniec i szereg okolicznych wiosek. Osiem lat później, po śmierci Renaty Arcoswej, swej pierwszej żony, poślubił Marię Annę von Blacha.

22 sierpnia 1812 r. Grotowski sporządził testament, w którym m.in. 3/4 wartości swego majątku przeznaczył na urządzenie zakładu wychowawczego dla sierot, który miał nosić jego imię. 11 lipca 1814 r. zmarł w Lublińcu.
Trumnę z jego zwłokami złożono w krypcie kościoła św. Mikołaja pod Kaplicą św. Karola Boromeusza.

Pod koniec 1825 r. żona Grotowskiego ufundowała tablicę pamiątkową w języku niemieckim o treści: "Pamięci mnie niezapomnianego małżonka królewskiego pruskiego radcy sprawiedliwości, pana dziedzicznego na Lublińcu i fundatora dobroczynnego zakładu wychowawczego, pana Franciszka Grotowskiego, jego wierna druga małżonka Maria Anna rodzona Blacha wdzięcznie poświęcam. Urodził się dnia 10 października 1733 r., a zmarł dnia 11 lipca 1814 r. w wieku 81 lat".

Wdowa po Grotowskim zmarła 12 lat później w swej posiadłości pod Wrocławiem. W 1843 r. po sprzedaży majątku Grotowskiego przez wykonawcę jego testamentu - władze Rejencji Górnośląskiej - położony został kamień węgielny pod budowę gmachu głównego zakładu wychowawczego dla sierot. 8 października 1848 r., w 155. rocznicę urodzin Grotowskiego, prezydent Rejencji Górnośląskiej, hrabia Plucker dokonał uroczystego otwarcia zakładu.

23 lutego 1922 r. zabudowania wraz z przynależnym terenem (ok. 16 ha), nabyło Zgromadzenia Misjonarzy Oblatów Maryi Niepokalanej z przeznaczeniem na niższe Seminarium Duchowne im. św. Stanisława Kostki

Pamiątkowa, żeliwna tablica o wymiarach 150 na 100 cm ku czci Grotowskiego znajduje się w Zespole Szkół im. św. Edyty Stein w Lublińcu. Pierwotnie usytuowana była przed budynkiem, usunięta w czasach komunistycznych została odnaleziona dzięki informacjom lublińczanina Józefa Kubasia w punkcie skupu złomu jesienią 1995 r.

Właściciel sklepu, Wiesław Grębecki odnowił i przekazał tablicę organizatorom szkoły katolickiej im. Edyty Stein w Lublińcu z siedzibą w gmachu głównym byłego zakładu wychowawczego dla sierot, gdzie znajduje się ona do chwili obecnej.